مشاوره خانواده

خانواده درمانی نوعی مشاوره روانشناختی (روان درمانی) است که می تواند به اعضای خانواده در بهبود ارتباطات و حل تعارضات کمک کند. خانواده درمانی اغلب کوتاه مدت است. ممکن است شامل همه اعضای خانواده یا فقط کسانی باشد که قادر یا مایل به شرکت هستند.

مشاوره خانواده یا خانواده درمانی نوعی روان درمانی گروهی است. در مشاوره خانواده، خانواده به گروهی از افراد گفته می شود که به همدیگر اهمیت می دهند و خود را خانواده می نامند. این می تواند شامل والدین و فرزندان، زوج ها، پدربزرگ و مادربزرگ، برادران و خواهران، خاله ها و عموها، پسرعموها، دوستان، مراقبان و سایر افراد نزدیک به گروه باشد.

هدف خانواده درمانی و مشاوره خانواده کمک به همه اعضای خانواده است که یکدیگر را درک کرده و از یکدیگر حمایت کنند. این نوع درمان می تواند به زمانی که خانواده ها احساس غمگینی، ناراحتی و عصبانیت می کنند کمک کند. هنگامی که آن ها مطمئن نیستند که چگونه به جلو حرکت کنند. یا زمانی که احساس می کنند همان رفتارهای مضر را بارها و بارها تکرار می کنند. اگر خانواده ای با تغییرات مرتبط با بیماری، سلامت روان و مشکلات مصرف مواد، بیکاری، جابجایی شغلی، پیری، طلاق، ضربه روحی و مرگ و سوگواری مواجه است، مشاوره خانواده یا خانواده درمانی می تواند مفید باشد.

مشاور خانواده چگونه کار می کند؟

مشاور خانواده به اعضای خانواده کمک می کند تا یکدیگر را درک کنند و احساسات دشوار را در یک فضای امن حل کنند. این نوع درمان بر بهبود تعاملات و ارتباطات بین اعضای خانواده تمرکز دارد. معمولاً زمانی استفاده می‌ شود که خانواده در ایجاد مشکلات شخص یا زمانی که مشکلات یک فرد بر سایر اعضای خانواده تأثیر می‌ گذارد، استفاده می‌ شود. مانند طلاق یکی از اعضای خانواده، اختلالات روحی و روانی یکی از اعضای خانواده و... هنگامی که هر فرد احساس می کند حمایت می شود و در حد توان خود فعالیت می کند، قطعا تغییرات مثبتی در روابط و زندگی افراد ایجاد میشود.

برخی از اهداف اولیه خانواده درمانی ایجاد محیط بهتر خانه، حل مسائل خانوادگی و درک مسائلی است که ممکن است یک خانواده با آن مواجه شود.

به منظور تعیین وقت مشاوره در زمینه خانواده می توانید از طریق نوبت گیری آنلاین و یا تماس با کلینیک اقدام نمایید.

در یک جلسه مشاوره خانواده چه میگذرد؟

در مورد امیدهای هر فرد صحبت میشود.
همه را تشویق میشوند تا در مورد تجربیات خود صحبت کنند و به حرف یکدیگر گوش دهند.
باورها، ارزش ها، نیازها، امیدها و مفروضات هر فرد را روشن می کند تا همه یکدیگر را درک کنند.
به خانواده ها کمک می کند از سرزنش یکدیگر دست بردارند و شروع به بررسی این کنند که چگونه همه می توانند برای ایجاد تغییرات مثبت با یکدیگر همکاری کنند.
به افراد کمک می کند تا تأثیر سخنان و رفتارهای خود را بر سایر اعضای خانواده درک کنند.
به خانواده ها کمک می کند تا در مورد چالش هایی که با آن روبرو هستند صحبت کنند.
از خانواده ها حمایت می کند، و آن ها را تشویق میکند برای رسیدن به اهداف خود تلاش کنند.

مشاور خانواده از روش ها، رویکردها و تکنیک های مختلفی برای کشف این موضوعات استفاده می کند، مانند:

درمان شناختی رفتاری (CBT)
آموزش روانی
درمان ساختاری-استراتژیک، که شامل شناسایی مشکلات و ارائه راه حل های عملی است.

وقتی صحبت از خانواده درمانی می شود، هیچ مسیر واحدی وجود ندارد. درمان ممکن است تنها چند جلسه طول بکشد، یا ممکن است برای برخی از خانواده ها زمان بیشتری ببرد. اگر یک مشاور خانواده متوجه شود که جلسات به مرور مفید خواهد بود، ممکن است با اعضای خانواده به صورت فردی و هم چنین به صورت گروهی ملاقات کند. انواع دیگر درمان ها، مانند دارو، ممکن است همراه با مشاوره خانواده استفاده شود.

انواع خانواده درمانی

خانواده درمانی انواع مختلفی دارد. تعدادی که ممکن است با آنها روبرو شوید عبارتند از:

خانواده درمانی سیستمی: رویکردی است که به افراد کمک می کند از نقاط قوت روابطشان استفاده کنند تا بتوانند بر مشکلات سلامت روان غلبه کنند.
خانواده درمانی کارکردی: این یک درمان کوتاه مدت است که اغلب برای جوانانی که مشکلات رفتاری پرخطر، خشونت یا مصرف مواد را تجربه می کنند، استفاده می شود. این روش خانواده درمانی به نوجوانان و خانواده ها کمک می کند تا در عین ایجاد اعتماد و احترام برای هر فرد به دنبال کشف راه حل باشند.
خانواده درمانی حمایتی: این نوع درمان بر ایجاد یک محیط امن متمرکز است که در آن اعضای خانواده می توانند آشکارا احساسات خود را به بیان کنند و از طرف خانواده خود حمایت دریافت کنند.
خانواده درمانی روایتی: این نوع خانواده درمانی، اعضای خانواده را تشویق می کند تا هر کدام داستان خود را تعریف کنند و درنهایت بفهمند با تجربیاتشان در خانواده چگونه شخصیتشان شکل گرفته و چگونه با دیگران ارتباط برقرار می کنند.
آموزش روانی: این نوع درمان بر کمک به اعضای خانواده در درک بهتر شرایط سلامت روان متمرکز است. با دانستن بیشتر در مورد داروها، گزینه های درمانی و رویکردهای خودیاری، اعضای خانواده می توانند به عنوان یک سیستم حمایتی منسجم عمل کنند.

برخی از درمانگران از یکی از انواع خانواده درمانی استفاده می کنند. در مقابل، دیگران ممکن است رویکرد تلفیقی و چندوجهی را اتخاذ کنند که جنبه هایی از انواع مختلف درمان را متناسب با نیازهای خانواده در بر می گیرد.

مشاوره خانواده یا خانواده درمانی برای چه کسانی مفید است؟

مشاوره خانواده می تواند برای اعضای خانواده در هر سنی که با تجربیات و چالش های مختلفی روبرو هستند مفید باشد، از جمله افرادی که عبارتند از:

به دنبال رابطه نزدیک تر هستند.
مواجه با چالش هایی مانند بیماری های روحی یا جسمی هستند.
نگران رفتار فرزندانشان هستند.
علاقه مند به پذیرفتن فرزندخوانده دارند.
طلاق گرفتن یا جدایی و مشکلات زناشویی

همچنین مشاوره خانواده در زمینه های دیگری نیز موثر است:

مشکلات رفتاری در کودکان یا نوجوانان
تغییرات درون خانواده
مشکلات ارتباطی
مرگ یکی از عزیزان
اختلافات والدین و فرزندان
مشکلات بین خواهر و برادر
مسائل مربوط به فرزندپروری
رویدادهای استرس زا یا انتقالات عمده زندگی
تروما یا آسیب

اگر یکی از اعضای خانواده مشکلات زیر را داشته باشد، مشاور خانواده می تواند مفید باشد:

اختلال وسواس فکری عملی
افسردگی
اختلال دوقطبی
اختلالات اشتها ( پرخوری عصبی، بی اشتهایی عصبی )
اعتیاد و ...

پیش از جلسه مشاوره خانواده چه باید انجام داد؟

پیش از شروع جلسات مشاوره خانواده، به این نکته توجه داشته باشید که این جلسات گاهی ممکن است به زمان کافی نیاز داشته باشند و بستگی به موقعیت اعضا دارد و اینکه مسئله ی پیش رو تا چه میزان گستردگی دارد. پس پیش از شروع جلسات مشاوره خانواده لازم است خودتان را برای جلسات آماده کنید.

توجه داشته باشید که پیش از شروع جلسه اول، نکات و صحبت های خودتان را یادداشت کنید تا همه ی موارد بیان شوند، و مشاور بتواند با دید بازتری عمل کند. در جلسه ی اول هنگام رویارویی مستقیم با مشکلات ممکن است کمی مضطرب شوید اما نگران نباشید با گذشت جلسات و مشاهده ی روند بهبودی روابط اعضا با یکدیگرو تاثیرات مثبت، از میزان اضطراب و نگرانیتان کم میشود.

تکنیک های خانواده درمانی

تکنیک های مورد استفاده در خانواده درمانی معمولاً به عواملی مانند جهت گیری نظری درمانگر و نیازهای خاص خانواده بستگی دارد. برخی از روش هایی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:

تکنیک های رفتاری: این روش ها اغلب بر آموزش مهارت ها و آموزش روانی برای کمک به اعضای خانواده برای رسیدگی به مشکلات خاص تمرکز می کنند. برای مثال، الگوسازی و ایفای نقش ممکن است برای کمک به اعضای خانواده در حل مشکلات ارتباطی مورد استفاده قرار گیرد.
تکنیک های روان پویایی: این روش ها شامل ارزیابی چگونگی تفسیر و پاسخ هر یک از اعضای خانواده به مشکلاتی است که با آن روبرو هستند. درمانگر با خانواده کار می کند تا بینش های عاطفی جدید ایجاد کند و راه های جدیدی برای پاسخگویی موثرتر کشف کند.
تکنیک های ساختاری: این روش ها برای کمک به اعضای خانواده و تاثیر بر حد و مرزها در درون خانواده تمرکز دارند. چنین تکنیک هایی می تواند به خانواده ها کمک کند تا مرزهای جدیدی ایجاد کنند و روال هایی را ایجاد کنند که عملکرد خانواده را بهبود می بخشد.

تکنیک های مورد استفاده در خانواده درمانی بر بهبود آگاهی عاطفی، کمک به تغییرات عمده در خانواده، کمک به افراد برای پذیرش چیزهایی که نمی توانند کنترل کنند و بهبود ارتباطات و همکاری اعضای خانواده متمرکز است.
سایر تکنیک های خاص مورد استفاده در خانواده درمانی ممکن است شامل یادگیری تمرین همدلی، اعتبار سنجی عاطفی، گوش دادن تأملی، و چارچوب بندی مجدد شناختی باشد.
این نوع درمان همچنین می تواند مشکلات سلامت روان فردی را که کل اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار داده، مانند اضطراب، بیماری مزمن، افسردگی و مصرف مواد برطرف کند.

چیزهایی که باید در مشاوره خانواده نظر بگیرید

از آنجایی که خانواده درمانی شامل صحبت در مورد موضوعات عاطفی و حل مشکلات است، می تواند دشوار و ناراحت کننده باشد. در برخی موارد، افراد ممکن است در ابتدا قبل از شروع بهبودی، احساس بدتری داشته باشند. اما یک درمانگر حرفه ای خانواده برای کمک به اعضای خانواده در مواجهه با این تعارضات و مدیریت احساسات همواره در کنار آنها خواهد بود.

در حالی که خانواده درمانی می تواند برای مسائل مختلف مفید باشد، این بدان معنا نیست که برای همه یا هر موقعیتی مناسب است. برخی دیگر از انواع درمان که ممکن است مفید باشد شامل درمان شناختی- رفتاری (CBT) یا روان درمانی کودک است.