کاردرمانی - بازی درمانی

کاردرمانی مجموعه ی کارها و فعالیت هایی است که به افراد دارای مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی کمک می کند تا آن ها را قادر سازد تا به بهترین شکل ممکن زندگی کنند. کاردرمانگران به افراد کمک می کنند تا در صورت مواجهه با بیماری، آسیب، ناتوانی یا شرایط یا رویدادهای چالش برانگیز زندگی، فعالیت های روزمره ای را که می خواهند و باید انجام دهند، بتوانند انجام دهند. 

بازی درمانی چیست؟

بازی درمانی نوعی درمان است که همانطور که از نامش پیداست شامل بازی است.
امروزه بازی درمانی برای انواع اختلالات مختلف، از اختلال طیف اوتیسم (ASD) تا اختلال بیش فعالی و کمبود توجه و تمرکز (ADHD) مورد هدف قرار گرفته است. بازی درمانی هم برای کودکان و هم بزرگسالان به کار می رود.

برای درک بهتر بازی درمانی ویدیوی زیر با حضور یکی از متخصصین بازی درمانی کلینیک روژمان را حتما ببینید.

ویژگی های کلیدی کاردرمانی چیست؟

• کاردرمانگران در درجه اول بر روی شغل فرد تمرکز می کنند. کاردرمانگران از اصطلاح شغل برای توصیف همه کارهایی که ما برای مراقبت از خود و دیگران انجام می دهیم استفاده می کنند: برای معاشرت و تفریح؛ کار کردن و یادگیری؛ و برای مشارکت و کمک به جامعه ما.
• مشاغل ما فعالیت هایی هستند که روزهای ما را پر می کنند و به زندگی روزمره ما معنا و مفهوم می بخشند. کاردرمانگران درک می کنند که چقدر این فعالیت های روزمره برای همه ما مهم است و این متخصص هست که شما را قادر می سازند علیرغم چالش ها یا محدودیت ها، زندگی را تا حد امکان ساده گرفته و راحت و با آرامش زندگی و فعالیت کنید.
• در مورد کودکان، تمرکز بر روی فعال کردن مشارکت در مشاغل دوران کودکی مانند بازی و مدرسه و حمایت از رشد و ظهور مهارت‌ های استقلال خواهد بود.
• کاردرمانگران درک می کنند که چگونه بیماری، آسیب، ناتوانی یا شرایط و رویدادهای چالش برانگیز زندگی می تواند بر توانایی افراد برای انجام کارهای روزمره که برای آن ها مهم است تأثیر بگذارد و می دانند چگونه از آن ها حمایت کنند تا به حداکثر سطح استقلال خود برسند.
• متخصصان کاردرمانی در ارزیابی چگونگی تأثیر شرایط مختلف سلامتی بر توانایی‌ های افراد و کمک به آن ها برای غلبه بر مشکلاتی که بر مشاغل و نقش‌ های روزانه‌ شان تأثیر می‌ گذارد، خبره هستند.
• کاردرمانی بر نقاط قوت افراد تمرکز دارد و درمان همیشه بر اساس ترجیحات مراجع (یا ترجیحات خانواده او در مورد کودکان) هدایت می شود.
• کاردرمانی مراجع محور است و به افراد کمک می‌ کند تا با تنظیم برنامه‌ ای که به هویت، موقعیت و نیازهای منحصر به‌ فرد آن ها پاسخ می‌ دهد، زندگی خود را به گونه‌ ای زندگی کنند که برایشان معنادار و رضایت ‌بخش باشد.

برای رزرو نوبت کاردرمانی می توانید از طریق نوبت گیری آنلاین و یا تماس با کلینیک اقدام نمایید.

چگونه کاردرمانی می تواند به شما کمک کند؟

• با کمک به شما برای انجام فعالیت‌ های روزمره‌ ای که در زندگیتان مهم هستند، از جمله مراقبت از خود، اوقات فراغت، سرگرمی ‌ها یا بازی، کار، تحصیل، مشارکت اجتماعی، و خواب یا استراحت.
• با استفاده از حل مسئله خلاقانه برای کمک به شما برای داشتن یک زندگی کامل تر و رضایت بخش تر، علیرغم بیماری، آسیب، ناتوانی یا شرایط یا رویدادهای چالش برانگیز زندگی
• با به حداکثر رساندن مهارت‌ ها و استقلال خود تا بتوانید به طور کامل در نقش‌ های زندگی خود (کودک، والدین، دانش ‌آموز، دوست، کارگر، داوطلب و غیره) مشارکت کنید.
• با اتخاذ یک رویکرد مراجع محور برای اطمینان از این که اهداف و اولویت‌ های شما در کانون کاردرمانی قرار دارند.
• با دفاع از حقوق بشر و دسترسی به خدمات برای همه افراد 

بازی درمانی فقط بازی نیست

بازی درمانی مانند بازی معمولی و روزمره نیست. در حالی که بازی خود به خودی بخشی طبیعی و ضروری از فرآیند رشد است، بازی درمانی یک رویکرد سیستماتیک و درمانی است. بازی درمانگران فارغ التحصیل از مدرک روانشناسی هستند و تخصص بازی درمانی را دریافت کرده اند. بازی درمانی فقط باید توسط متخصصین آموزش دیده اجرا شود.

درواقع بازی درمانی اگرچه کاری آسان و ساده به نظر می رسد اما متخصص با بهره گیری از دانش خود و بررسی مشکلات کودک، بازی هایی را انتخاب می کند تا بتواند با کودک ارتباط برقرار کند. بازی درمانی برای کودکان بهتر جواب می دهد چرا که بازی زبان کودک است و کودک نمی تواند مانند بزرگسالان از مشکلاتش صحبت کند و باید در قالب بازی هایی با کودک هم کلام شد و پی به اسرار درونش برد.

به طور خلاصه، بازی درمانی نوعی درمان است که در آن درمانگران به مراجعان که صرفا کودک نیستند اجازه می دهند در طول جلسات بازی کنند، نه اینکه با مراجع بنشینند و از آنها در مورد مشکلاتشان سؤال بپرسند و مراجع ملزم به پاسخگویی باشد.

بازی درمانی می تواند غیر مستقیم باشد، مانند این که به مراجع اجازه می دهد با شن بازی کند تا استرسش را کاهش دهد، یا دستوری باشد مانند موردی که مراجع داستانش را با عروسک های دستی بیان می کند تا رواندرمانگر نسبت به اعضای خانواده ی او اطلاعات بیشتری به دست آورد.
همانطور که کودکان روش های مختلفی برای بازی کردن دارند، انواع مختلفی از بازی درمانی نیز وجود دارد. همچنین درمان تعاملی والد-کودک وجود دارد که همانطور که از نام آن پیداست، والدین را درگیر می کند.

اگر می خواهید با خدمت کاردرمانی و بازی درمانی بیشتر آشنا شوید، توضیحات گفته شده در پادکست زیر به شما کمک خواهد کرد.

تکنیک های بازی با اسباب بازی 

• استعاره ها و تکنیک های داستان گویی
• تکنیک های ایفای نقش
• تکنیک های خلاقیت هنری و رقص
• تکنیک های تصویرسازی و فانتزی

اسباب بازی های مفید و سرگرم کننده برای بازی درمانی کودک محور

به طور خاص، بازی درمانی با محوریت کودک به کودکان فرصتی برای ابراز احساسات مثبت و منفی با استفاده از اسباب بازی ها و مواد مختلف انتخابی خود به عنوان راهی غیرمستقیم برای کشف رویدادها، باورها و احساسات خاص کودک می دهد. از طریق این بازی، درمانگر ممکن است بینشی در مورد نیازها و ادراکات اساسی کودک به دست آورد و پاسخ ها و راهکارهای مناسب را هم در اتاق بازی و هم از طرق دیگر برای کمک به کودک ارائه دهد.

برخی اسباب بازی هایی که در بازی درمانی استفاده می شوند:

• اسباب‌بازی‌های نمایشی، مانند عروسک‌ها، عروسک‌های منعطف و خم‌شونده، تخت عروسک، لباس‌ها و لوازم جانبی، پستانک، و مبلمان عروسک، عروسک‌های دستی (پاپت).
  
• اسباب بازی های آشپزخانه بازی یا خواربار فروشی، مانند یخچال، اجاق گاز، پارچ، قابلمه و ماهی تابه، ظروف، مواد غذایی پلاستیکی، کارتن های تخم مرغ، قوطی های خالی میوه و سبزیجات، پارچه ها یا حوله های کهنه، بازی پول و صندوق.
  
• اسباب‌بازی‌هایی برای ماجراجویی‌های وانمودی، مانند سربازان اسباب‌بازی و تجهیزات ارتش، تفنگ‌های اسباب‌بازی، چاقوهای لاستیکی، کلاه‌های آتش نشان و مشاغل دیگر، ماسک‌ها، کامیون‌ها، اتومبیل‌ها، هواپیماها، تراکتورها، قایق‌ها، باغ‌وحش‌ها و حیوانات مزرعه.
  
• اسباب‌بازی‌هایی برای بیان خلاقانه و بدون جهت‌دهی، مانند خاک رس، رنگ، قلم مو، سه پایه، گچ، و کاغذ دیواری.
  

بازی درمانی و بازی برای بزرگسالان

شاید به این فکر کنید که بازی درمانی فقط برای کودکان قابل اجرا باشد اما دقت کنید که بازی درمانی برای بزرگسالان نیز بسیار کاربردی است. درواقع بازی می تواند عزت نفس ما را بالا ببرد، استرس را رها کند. همه اینها ویژگی هایی هستند که به وضوح برای بزرگسالان و کودکان مفید هستند، با این حال بیشتر مردم هنوز بازی را چیزی برای کودکان می دانند.

ایده بازی درمانی برای بزرگسالان این نیست که بزرگسالان را مجبور به بازی کنند، بلکه به آنها فرصتی می دهد تا با احساساتی کار کنند که کلماتی برای توصیف آنها ندارند. برخی از انواع بازی درمانی که برای استفاده با بزرگسالان توصیه می شود شامل نقش آفرینی دراماتیک و شن بازی است.
البته این مزایا برای هر جمعیتی مطلوب خواهد بود و این ایده را تقویت می‌کند که بازی درمانی می‌تواند به همان اندازه برای بزرگسالان مفید باشد که برای کودکان مفید است. ایده بازی درمانی برای کودکان این است که بازی "زبان" کودکان است، اما این بدان معنا نیست که بزرگسالان نیز قادر به بیان احساسات دشوار در حین بازی نیستند.

برای رزرو نوبت بازی درمانی می توانید از طریق نوبت گیری آنلاین و یا تماس با کلینیک اقدام نمایید.

کاربردهای بازی درمانی

بازی درمان برای طیف اوتیسم

بازی درمانی برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) به ویژه آنهایی که مشکلات ارتباطی دارند، مناسب می باشد. درمان با LEGO یک نوع خاص از درمان است که اغلب برای ASD استفاده می شود و بسیار مؤثر است.

درمان با لگو شامل سه نفر است: یک تامین کننده، یک سازنده و یک مهندس، که هر فرد نقش خاصی را ایفا می کند که باعث تشویق ارتباط بین فردی می شود. مزایای خاص LEGO درمانی عبارتند از:

تعاملات اجتماعی، شروع های اجتماعی، اجتماعی شدن سازگار، بازی، مهارت های ارتباطی، شایستگی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، رفتارهای خاص ASD، تعلق داشتن، روابط خانوادگی، مقابله کردن درست، پیدا کردن دوستان جدید، استقلال، و مهارت های بین فردی.

یکی دیگر از مداخلات بازی درمانی که برای کودکان مبتلا به ASD استفاده می شود، درمان تعاملی والدین و کودک (PCIT) است. PCIT شامل یک تعامل هدایت‌شده توسط کودک (CDI) است، که در آن «به والدین آموزش داده می‌شود که رفتارهای توجه‌جویانه منفی را نادیده بگیرند، به رفتارهای مثبت توجه کنند و از انتقاد، دستورات و سؤالات خودداری کنند و یک تعامل هدایت‌شده توسط والدین(PDI) با کودک ایجاد شود، که در آن «والدین آموزش می‌بینند تا دستورات واضح، مستقیم و متناسب با سن کودک را بدهند و به طور مداوم انطباق کودک را تقویت کنند».

بازی درمانی برای بهبود تروما (آسیب)

بازی درمانی به طور فزاینده ای برای کودکانی که علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را نشان می دهند، استفاده می شود. برای نمونه، یکی از مراجعین کودکی بود که به دلیل مواجهه با طوفان از آب، حمام، رعد و برق و تنهایی خوابیدن می ترسید.
او در اولین جلسات بازی درمانی اش موضوعات ناتوانی در کنترل خود، ترس از ناامنی و پرخاشگری را به نمایش گذاشت. پس از چند جلسه، او شروع به نشان دادن مضامینی در نمایش‌اش کرد و همچنین بازآفرینی آسیب‌های روحی را آغاز کرد که در آن شخصیت‌ها را در جعبه شنی «غرق» کرد. در جلسه هشتم، کودک توانست بدون ترس از آب در یک پارک آبی لذت ببرد و پس از چند جلسه دیگر، دوباره توانست خودش به تنهایی بخوابد.

موفقیت این بازی درمانی را می توان تا حدی به ماهیت تکراری بازی نسبت داد، جایی که کودک توانست خود را نسبت به منبع آسیب خود حساسیت زدایی کند. کودک همچنین سطح بالاتری از استقلال را نشان داد، شاید به این دلیل که می‌توانست پی ببرد که چگونه در بازی‌درمانی مسائل خود را حل کند.

بازی درمان و کاهش اضطراب

مشخص شده است که بازی درمانی کودک محور(CCPT) در درمان اضطراب کودکان شش تا هشت ساله موثر است. به طور خاص، 12 تا 16 جلسه انفرادی نیم ساعته CCPT در طول هشت هفته علائم اضطراب گزارش شده توسط خود را در کودکان بیشتر از جلساتی که کودکان فقط با یک مشاور رنگ آمیزی می کردند، کاهش داد.

این امیدوارکننده است، زیرا اضطراب «یکی از رایج‌ترین و فراگیرترین اختلالات دوران کودکی در نظر گرفته می‌شود. موارد اضطراب دوران کودکی اهمیت بازی درمانی را برجسته می کند. با ارائه درمان در محیطی با فشار پایین که حتی کودکان خردسال می توانند آنچه را که در جریان است درک کنند، بازی درمانی می تواند منبع ارزشمندی برای والدین و مدارس باشد. 

بازی درمانی و کمک به بیش فعالی

بازی درمانی به طور فزاینده ای در موارد اختلال نقص توجه و بیش فعالی(ADHD) مورد استفاده قرار گرفته است زیرا یکی از چالش هایی که می تواند با ADHD دوران کودکی همراه باشد، دشواری در بازی با کودکان دیگر است.

برای رزرو نوبت بازی درمانی می توانید از طریق نوبت گیری آنلاین و یا تماس با کلینیک اقدام نمایید.