اختلال شخصیت پارانوئید چگونه است؟
اختلال شخصیت پارانوئید با یک الگوی فراگیر از بی اعتمادی و سوء ظن بی دلیل نسبت به دیگران مشخص می شود که شامل توصیف و تفسیر انگیزه های آن ها به عنوان بدخواهانه تلقی می شود. تشخیص این نوع اختلال شخصیتی به وسیله بررسی معیارهای بالینی صورت می گیرد. درمان اختلال شخصیت پارانوئیدی به وسیله درمان شناختی رفتاری انجام می شود. برای درمان و بررسی بیشتر اختلال شخصیتی از نوع پارانوئیدی می توانید از مشاوران و متخصصان کلینیک روژمان در این زمینه کمک بگیرید.
اختلال شخصیت پارانوئیدی
بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید به دیگران بی اعتماد هستند و تصور می کنند که دیگران قصد آسیب رساندن یا فریب آنها را دارند، حتی زمانی که توجیه کافی برای این احساسات ندارند. تخمین زده می شود که از 2.3 تا 4.4 درصد از جمعیت عمومی کشور آمریکا به اختلال شخصیت پارانوئید مبتلا می باشند. تصور می شود که چنین اختلال شخصیتی در بین مردان شایع تر باشد. شواهدی مبنی بر افزایش شیوع چنین اختلالی در بین خانواده ها نیز وجود دارد. برخی شواهد حاکی از ارتباط بین این اختلال و آزار عاطفی و یا فیزیکی و قربانی شدن در دوران کودکی است. برای آشنایی بیشتر با اختلالات شخصیت می توانید این مقاله از روژمان را بخوانید.
بیماری های مشترک با اختلال شخصیت پارانوئیدی
اختلال شخصیت پارانوئید به ندرت به تنهایی تشخیص داده می شود. بیماری های مشترک شامل:
- اختلالات فکری (مانند اسکیزوفرنی)
- اختلالات اضطرابی (مانند فوبیای اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی)
- اختلال استرس پس از سانحه
- اختلالات مصرف الکل
- اختلال شخصیتی دیگر مانند شخصیت مرزی
علائم و نشانه های اختلال شخصیت پارانوئیدی
بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید مشکوک هستند که دیگران در حال برنامه ریزی برای استثمار، فریب یا آسیب رساندن به آن ها هستند. آن ها احساس می کنند که ممکن است در هر زمان و بدون دلیل مورد حمله دیگران قرار گیرند. حتی با وجود این که شواهد کمی وجود دارد یا اصلا وجود ندارد، آن ها همچنان به سوء ظن و افکار مسموم خود ادامه می دهند.
اغلب، این بیماران فکر می کنند که دیگران به شدت و بطور غیرقابل برگشت به آن ها را آسیب رسانده اند. آن ها نسبت به توهین های احتمالی، کوچک نمایی ها، تهدیددها و بی وفایی های احتمالی هوشیار هستند و به دنبال معانی پنهان در اظهارات و اعمال می گردند. آن ها به دقت دیگران را برای یافتن شواهدی برای حمایت از سوء ظن خود بررسی می کنند.
به عنوان مثال، آن ها ممکن است پیشنهاد کمک را به اشتباه تعبیر کنند که نشان دهنده ی این است که آنها نمی توانند به تنهایی کاری را انجام دهند. اگر فکر می کنند به هر نحوی به آن ها توهین یا آسیب رسیده شده است، کسی را که به آن ها آسیب رسانده نمی بخشند. آن ها در پاسخ به این آسیب های درک شده تمایل به ضد حمله یا عصبانی شدن دارند. از آن جایی که به دیگران بی اعتماد هستند، احساس نیاز به خودمختاری و کنترل دارند. این بیماران نسبت به اعتماد کردن به دیگران یا ایجاد روابط نزدیک با آن ها مردد هستند؛ زیرا نگران هستند که اطلاعات ممکن است علیه آن ها استفاده شود. چنین افرادی به وفاداری دوستان و وفاداری همسر یا شریک زندگی خود شک دارند. آن ها می توانند به شدت حسادت کنند و ممکن است دائما فعالیت ها و انگیزه های همسر یا شریک زندگی خود را زیر سوال ببرند تا حسادت خود را توجیه کنند.
بنابراین، کنار آمدن با بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید دشوار است. هنگامی که دیگران به آن ها پاسخ منفی می دهند، چنین افرادی این پاسخ ها را تاییدی بر سوء ظن اصلی خود می دانند.
تشخیص اختلال شخصیت پارانوئیدی چگونه است؟
معیار های بالینی مورد نیاز (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم [DSM-5]) برای تشخیص دادن اختلال شخصیت پارانوئید، لازم است تا یک فرد متخصص بتواند آن را تشخیص دهد.
- بی اعتمادی و بدگمانی مداوم نسبت به دیگران
این بی اعتمادی و سوء ظن با چندین مورد از موارد زیر نشان داده می شود:
- سوء ظن ناموجه به این که افراد دیگر در حال استثمار، آسیب رساندن یا فریب آن ها هستند.
- مشغله ی ذهنی با تردیدهای ناروا در مورد اعتماد دوستان و همکارانشان
- عدم تمایل به بیان راز به دیگران مبادا از اطلاعات علیه آن ها استفاده شود.
- تفسیر نادرست از اظهارات یا رویدادهای خوش خیم به عنوان معنایی پنهان، تحقیرآمیز، خصمانه یا تهدیدآمیز
- کینه توزی برای توهین، جراحت، یا اهانت
- آمادگی برای فکر کردن به این که شخصیت یا شهرت آن ها مورد حمله قرار گرفته است و سرعت در واکنش عصبانی یا ضد حمله.
- سوء ظن مکرر و ناموجه به خیانت همسر یا شریک زندگی آن ها
هم چنین، چنین علائم اختلالی باید از اوایل بزرگسالی شروع به تشخیص داده شده باشد.
تشخیص های جداگانه از اختلال شخصیت پارانوئیدی
پزشکان به طور معمول می توانند اختلال شخصیت پارانوئید را از سایر اختلالات شخصیت با فراگیر بودن پارانویای آن در مورد دیگران (مثلا بر خلاف پارانویای گذراتر شخصیت مرزی) و با ویژگی اصلی هر اختلال تشخیص دهند:
- اختلال شخصیت اسکیزوئید: بی علاقگی (در مقابل بی اعتمادی در پارانوئید)
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: عقاید، گفتار و رفتار غیر عادی
- اختلال شخصیت مرزی: وابستگی
- اختلال شخصیت خودشیفتگی: بزرگ نمایی کردن
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی: استثمار
- اختلال شخصیت اجتنابی: ترسیدن از طرد شدگی
اختلال شخصیت پارانوئید را می توان از اختلال هذیانی (نوع آزار و اذیت)، اسکیزوفرنی و اختلال افسردگی یا اختلال دوقطبی با ویژگی های روان پریشی تشخیص داد، زیرا در این اختلالات، دوره های علائم روان پریشی (مانند هذیان، توهم) برجسته است.
سخن آخر
در رابطه با درمان اختلال شخصیتی از نوع پارانوئید می توان از درمان شناختی رفتاری استفاده نمود. درمان کلی اختلال شخصیت پارانوئید مانند درمان همه اختلالات شخصیت است. به طور کلی هیچ درمان موثری برای اختلال شخصیت پارانوئید ثابت نشده است. هم چنین سطوح بالای سوء ظن و بی اعتمادی در بیماران ایجاد رابطه را دشوار می کند.
بیان به رسمیت شناختن هر گونه اعتبار در سوء ظن بیماران ممکن است اتحاد بین بیمار و پزشک را تسهیل کند. این اتحاد ممکن است بیماران را قادر سازد تا در درمان شناختی رفتاری شرکت کنند یا مایل به مصرف هر دارویی (مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی غیرمعمول) باشند که برای درمان علائم خاص تجویز می شود. آنتی سایکوتیک های غیرمعمول (نسل دوم) ممکن است به کاهش اضطراب کمک کنند. این روش درمانی به طور موثر بخش توسط متخصصان با تجربه کلینیک روژمان انجام می شود که می تواند به شما عزیزان در راستای بهبودی و رهایی از حس های نامطلوب کمک چشمگیری کند.
منابع:
بی اعتماد و سوء تفاهم: مروری بر اختلال شخصیت پارانوئید.
اختلال شخصیت پارانوئید.
راهنمای مرک: اختلال شخصیت پارانوئید.
تشخیص و درمان فعلی: روانپزشکی، 3e. مک گراو هیل؛ 2019.