هنردرمانی چیست و چگونه به درمان کمک می کند؟
ضرب المثل قدیمی «یک عکس ارزش هزار کلمه را دارد» نشان دهنده تأثیر قدرتمندی است که هنر و بیان خلاقانه بر درک و ارتباطات انسان دارد. هنردرمانی برای مهار این قدرت برای ابزارهای درمانی کار می کند. دقیقا به همان صورت که یک قطعه موسیقی یا نقاشی و غیره می تواند مسئله را به روش های مختلفی بیان کند که تقریباً با توصیف مخالفت می کند، هنر درمانی به افرادی که با چالش های فیزیکی، شناختی و عاطفی روبرو هستند، مسیرهای جدیدی را برای درک و بیان خود کشف می کنند. مردم برای بهره مند شدن از هنر درمانی نیازی نیست هنرمند یا حتی «در حیطه هنر» خوب باشند. این مدل از درمان فراتر از گذراندن کلاس هنری یا صرفاً هنری برای مشغول نگه داشتن مردم می باشد. هنر درمانی از قدرت هنرها و شیوه های مختلف ارتباطی استفاده می کند تا مردم را به راه های جدیدی هدایت کند و به درمانشان کمک بیشتری کند. برای درک بهتر هنردرمانی با ما در کلینیک روژمان تا پایان این مقاله همراه باشید.
هنر درمانی چیست؟
به گفته انجمن هنردرمانی آمریکا، هنر درمانی نوعی درمان است که خدمات انسانی و سلامت روان را با استفاده از «هنرسازی کردن فعال، فرآیندهای خلاقانه، نظریه روانشناختی کاربردی و تجربیات انسانی» ادغام می کند. متخصصان دارای مجوز که هم در زمینه درمان و هم در هنر آموزش دیده اند این جلسات را برگزار می کنند که برای هر فردی در هر سنی مناسب می باشد.
می توان هنردرمانی را در جلسات گروهی یا فردی، به صورت گروه درمانی و مشاوره های خانوادگی یا زوجین گنجاند. یکی از هدف های اصلی روش هنر درمانی بهبود یافتن رفاه افراد است. این نوع درمان می تواند به بهبود یا بازگرداندن عملکرد یک فرد کمک کند. روش هنر درمانی در محیط های پزشکی، توانبخشی و آموزشی و هم چنین در کلینیک های خصوصی و کلینیک های سلامت روان توسط روانشناسان انجام می شود.
هنر درمانی چگونه بر روی مراجع کار می کند؟
افرادی که به هر شکلی هنر می سازند، خواه خود را هنرمند بدانند یا نه، در فرآیندی از خودیابی شرکت می کنند که فضای امنی برای ابراز احساسات به آن ها می دهد. علاوه بر این، چنین امکانی را به مراجعان می دهد که بتوانند کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند. چنین فرآیند خلاقانه ای در نوع خود بسیار لذت بخش است، اما این تنها فعالیتی نخواهد بود که در یک جلسه هنردرمانی انجام شود. در یک جلسه هنر درمانی، فرد ممکن است برخی از تمرینات زیر را انجام دهد:
- رنگ آمیزی
- طراحی
- نقاشی با انگشت
- کار با خاک رس
- کنده کاری
- مجسمه سازی
- ابله زدن و خط خطی کردن
- ساخت کلاژ
اگر چه چنین تمریناتی تحت هدایت یک هنر درمانگر در کلینیک انجام می شود، اما نتیجه ای که ظاهر می شود باید پاسخ های فیلتر نشده فرد باشد و دستکاری نشده باشد. درک چنین افرادی در هنر درمانی می تواند سلامت روان و آرامش آن ها را ارتقا دهد. برای درک بهتر روش هنر درمانی، هنر درمانگر و مراجع در مورد اثر هنری با یک دیگر بحث خواهند کرد. آن ها آن چه را که اشیاء، افراد و تصاویر در آن انجام می دهند و هر چیزی که در آن ظاهر نمی شوند، کشف خواهند کرد.
ریشه اصلی روش هنر درمانی از کجا آمده است؟
اگر چه هنر برای هزاران سال بخشی جدایی ناپذیر از تجربه بشری بوده است، هنر درمانی پیشرفت نسبتا جدیدی است و هنرمندی از بریتانیا اولین بار در دهه 1940 آن را کشف کرد. هنر درمانگران با توجه به میزان و مقطع تحصیلی که داشتند، روان درمانی و هنرهای تجسمی را به این حوزه آوردند. مادر هنر درمانی، مارگارت ناومبورگ می باشد که تحت تأثیر موج اول نظریه روانکاوی در اوایل قرن بیستم قرار گرفته است. او معتقد بود که از طریق فرآیند خلاق، افراد افکار و احساسات ناخودآگاه را آشکار می کنند که ممکن است در روزمره آن ها را سرکوب کنند.
او احساس می کرد که وقتی افراد از طریق این فرآیند خلاقانه با یک درمانگر صحبت می کردند، می توانستند بفهمند که آثار هنری آن ها چه چیزی را درباره خودشان برایشان آشکار می کند. چنین درکی به نوبه خود، سلامت روانی مراجعان را ارتقا می دهد. نوشته های او هم چنان در قرن بیست و یکم تأثیر گذار است.
چه کسانی می توانند از هنر درمانی استفاده کنند؟
همه می توانند از هنردرمانی استفاده کنند. در دنیایی که راه‌های زیادی برای برقراری ارتباط و ابراز وجود هست، هنر درمانی بیانی راه دیگری است. یکی از تفاوت های بارزی که بین هنر درمانی و سایر روش های درمانی وجود دارد این است که بیشتر اشکال دیگر ارتباط، استفاده از کلمات یا زبان را به عنوان وسیله ارتباطی برمی انگیزند. اغلب اوقات، انسان ها قادر به بیان خود در این محدوده محدود نیستند.
یکی از زیبایی‌های هنر به‌عنوان درمان این است که فرد بتواند احساسات خود را از طریق هر هنری بیان کند. اگرچه انواع دیگری از درمان های بیانی (مانند هنرهای نمایشی) وجود دارد، هنر درمانی بیانی همانطور که در اینجا مورد بحث قرار می گیرد، معمولاً از اشکال سنتی تر هنر استفاده می کند مانند نقاشی، طراحی، عکاسی، مجسمه سازی، یا انواع دیگر بیان هنرهای بصری…
هنردرمانگر چه می کند؟
هنردرمانگران هم در درمان و هم در هنر آموزش دیده‌اند و با دریافت مدرک کارشناسی ارشد، روانشناسی و رشد انسانی را مطالعه کرده‌اند و به آنها تسلط پیدا کرده‌اند. هنردرمانگران می توانند با افراد در هر سنی، هر جنسیتی و عقیده ای کار کنند. آنها می توانند به یک فرد، یک زوج، یک خانواده یا گروهی از افراد کمک کنند و بسته به موقعیت، ممکن است درمانگران متعددی به عنوان یک تیم بالینی با هم کار کنند.
هنردرمانگران آموزش دیده اند تا نمادها و استعاره های غیرکلامی را که اغلب از طریق هنر و فرآیند خلاق بیان می شوند، انتخاب کنند، مفاهیمی که معمولاً بیان آنها با کلمات دشوار است. از طریق این فرآیند است که فرد واقعاً شروع به دیدن تأثیرات هنر درمانی و اکتشافاتی می کند که می توان انجام داد.
چرا باید از هنر درمانی استفاده کنم؟
مانند بسیاری از درمان های دیگر هنردرمانی عموماً به عنوان یک نوع درمان برای بهبود عواطف و روان فرد مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال لازم نیست از هنرهای بیانی فقط به عنوان یک درمان استفاده شود. می توان از آن برای از بین بردن استرس یا تنش استفاده کرد، یا می توان از آن به عنوان روشی برای کشف خود استفاده کرد. بسیاری از مردم می توانند از نوعی دریچه خلاقیت استفاده کنند.
آیا در هنر درمانی حتما شما باید با استعداد باشید؟
قطعا نه و لازم نیست از بیان خود از طریق هنر “ترس” داشته باشید. اگرچه ممکن است در ابتدا متفاوت و غیرطبیعی به نظر برسد، اما معمولاً به این دلیل است که فرد به برقراری ارتباط از طریق هنر عادت ندارد. فرآیند خلاقانه می تواند یکی از پر ارزش ترین جنبه ها باشد. همراه با یک هنردرمانگر، باید به تدریج اگر نه بلافاصله، با این شکل جدید بیان احساس راحتی کنید. به هر حال، هدف لزوما خلق یک شاهکار هنری نیست.
هنر درمانی شکل شگفت انگیزی از درمان
هنردرمانی بیانگر استفاده از هنرهای خلاقانه به عنوان نوعی درمان است و رشته فوق العاده ای است که ثابت کرده است در زندگی بسیاری از افراد معجزه می کند. این می تواند به افراد کمک کند تا خود را ابراز کنند، احساسات خود را کشف کنند، اعتیادها را مدیریت کنند و عزت نفس خود را بهبود بخشند. با این حال، این واقعا به کودکان مبتلا به ناتوانی های رشدی کمک می کند. هنر درمانی عالی است زیرا می تواند به هر کسی کمک کند!
آیا تا به حال متوجه شده اید که موسیقی، یا انجام فعالیتی مانند نقاشی چقدر شما را پس از یک روز طولانی آرام می کند؟ اگر به یک هنردرمانگر حرفه ای مراجعه کنید، آنها می توانند به شما کمک کنند تا احساساتی که در طراحی های شما ایجاد می شود را تفسیر کنید، و حتی به حل و فصل مشکلات کمک کنید. مطالعات همچنین ثابت کرده اند که رنگ آمیزی، حتی در بزرگسالی، فواید فوق العاده ای دارد. متأسفانه، رنگ‌آمیزی، طراحی، نقاشی و پخش موسیقی در دنیای بزرگسالان بسیار تابو است. از آن انتظارات اجتماعی جدا شوید و ببینید که اجازه دادن به خلاقیت شما چقدر آزاد است. سوالات و تجربیاتتان را در زمینه هنردرمانی در قسمت دیدگاه های همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید. در زمینه ی هنردرمانی می توانید از متخصصین کلینیک روژمان بهره مند شوید.