هوش هیجانی چیست؟
هوش هیجانی چیست؟ هوش هیجانی به توانایی درک، کنترل، و ارزیابی احساسات اشاره دارد. براساس نظر بعضی از محققان، افراد می‌توانند هوش هیجانی خود را تقویت کنند و حتی استفاده از این هوش نیاز به آموزش دارد. این در حالی است که برخی دیگر از محققان بر این باور هستند که هوش هیجانی به صورت ذاتی در وجود هر کسی قرار می‌گیرد.
همان‌طور که می‌دانید توانایی بیان و کنترل احساسات امری ضروری است اما توانایی درک، تفسیر، و پاسخ به احساسات دیگران نیز تا حد زیادی مهم و ضروری خواهد بود. تصور کنید اگر هیچ‌وقت متوجه ناراحتی دوست خود یا عصبانیت همکارتان نمی‌شدید چه اتفاقی می‌افتاد؟ ما در کلینیک روژمان قصد داریم هوش هیجانی را برای شما توضیح دهیم.
روش اندازه‌گیری هوش هیجانی چیست؟
توانایی درک ناراحتی یا احساسات افراد دیگر را هوش هیجانی می‌گویند. براساس تحقیقات به عمل آمده کارشناسان معتقد هستند هوش هیجانی عامل مهم موفقیت در زندگی افراد خواهد بود. شاید برایتان سوال شود روش اندازه‌گیری هوش هیجانی چیست؟ روش‌های مختلفی برای ارزیابی و اندازه‌گیری هوش هیجانی وجود دارد.
در نظر داشته باشید چندین آزمون برای اندازه‌گیری هوش هیجانی روی کار آمده‌اند که دو مورد از مهم‌ترین آزمون‌های اندازه‌گیری هوش هیجانی شامل آزمون‌های گزارشی و آزمون‌های بررسی توانایی‌هاست. در ادامه این دو آزمون را شرح می‌دهیم.
آزمون‌های گزارشی هوش هیجانی
رایج‌ترین نوع آزمون‌ها برای اندازه‌گیری هوش هیجانی، آزمون‌های گزارشی هستند. زیرا این آزمون‌ها به ساده‌ترین شکل ممکن اجرا می‌شوند و گزارش نهایی آنها توسط افراد تعیین می‌شود. بعد از اجرای این آزمون‌ها با توجه به امتیازی که هر یک از افراد دریافت کرده‌اند میزان هوش هیجانی آنها سنجیده می‌شود.
در چنین آزمون‌هایی پاسخ‌دهندگان با رتبه‌بندی رفتارهای خود به سوالات یا اظهارات پاسخ می‌دهند. برای مثال در این آزمون‌ها افراد باید با مخالفم، تا حدودی مخالفم، موافقم، و یا به طور کامل موافق هستم پاسخ خود را توصیف کنند. سوالات نیز به عنوان یک جمله مطرح می‌شوند برای مثال من اغلب احساس می‌کنم که احساس دیگران را درک می‌کنم.
آزمون‌های بررسی توانایی‌ها
به خاطر داشته باشید آزمون‌های مربوط به بررسی توانایی‌ها شامل پاسخ‌هایی است که افراد در موقعیت‌های مختلف خود را تصور می‌کنند. در واقع با تصور خود در یک موقعیت می‌توانند مهارت‌های مورد نظر خود را ارزیابی کنند. چنین آزمون‌هایی اغلب افراد را مجبور می‌کنند تا توانایی‌های خود را نشان دهند.
در ادامه برای بررسی میزان هوش هیجانی افراد، شخص سومی دست به کار می‌شود. ناگفته نماند این تست‌ها توسط درمانگر یا متخصص سلامت روان انجام می‌شود.
در ادامه این آزمون‌ها دو اقدام ممکن است صورت گیرد:
- تست هوش هیجانی: تستی که آزمون‌دهندگان وظایفی را انجام می‌دهند و برای ارزیابی توانایی خود دست به کار می‌شوند. با کمک این تست می‌توانند میزان درک، شناسایی، و مدیریت احساسات خود را بسنجند.
- پاسخ به پرسشنامه ارزیابی عاطفی و اجتماعی: این پرسشنامه‌ها حتی برای ارزیابی دیگران نیز استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر افراد نه تنها می‌توانند خودشان را ارزیابی کنند بلکه می‌توانند توانایی‌های افراد را مورد بررسی قرار دهند. کافی است فردی را تاحدی بشناسید، در این صورت می‌توانید توانایی‌های آن فرد را مورد رتبه‌بندی خود قرار دهید. شاید از خود بپرسید هدف از اندازه‌گیری هوش هیجانی چیست؟ با ارزیابی میزان هوش هیجانی هر یک از افراد می‌توانید توانایی‌های عاطفی و اجتماعی او را بررسی کنید. در ضمن رهبری و مدیریت بهتر احساسات با شناخت این توانایی‌ها امکان‌پذیر خواهد بود.
اجزا هوش هیجانی چیست؟
براساس نظرات محققان چهار سطح از هوش هیجانی وجود دارد. اما سطوح این هوش هیجانی چیست؟ ادراک هیجانی، توانایی استدلال با استفاده از احساسات، توانایی درک احساسات، و توانایی مدیریت احساسات جز سطوح هوش هیجانی به حساب می‌آیند.
- درک احساسات: اولین قدم در درک احساسات، شناخت کامل و دقیق آنها است. در بسیاری از موارد درک احساسات ممکن است شامل درک علائم غیرکلامی مانند زبان بدن و حالات چهره باشد.
- استدلال با کمک احساسات: مرحله بعدی مربوط به استفاده از احساسات برای ارتقای تفکر و فعالیت‌های شناختی خواهد بود. احساسات به اولویت‌بندی آنچه که مورد توجه داریم و به آن واکنش نشان می‌دهیم کمک می‌کند. به طور کلی ما از نظر احساسی به چیزهایی پاسخ می‌دهیم که توجه ما را جلب می‌کنند.
- منطق حاصل از احساسات: منطق حاصل از احساسات ممکن است معانی زیادی داشته باشند. برای مثال اگر شخصی خشمگین شود فرد ناظر باید علت عصبانیت او را درک کند و معنی این احساس فرد مقابل را بفهمد. برای مثال اگر رئیس شما عصبانی باشد ممکن است از کار شما ناراضی باشد یا صبح همان روز دچار مشکلی شده است یا اینکه با همسر خود به مشکل خورده باشد. می‌توان گفت منطق حاصل از احساسات به دلیل هر حس اشاره دارد.
- مدیریت احساسات و عواطف: توانایی مدیریت موثر احساسات بخش مهمی از هوش هیجانی و بالاترین سطح این هوش خواهد بود. تنظیم عواطف، پاسخ‌دهی مناسب، و همچنین پاسخ دادن به احساسات دیگران از جنبه‌های مهم مدیریت هوش هیجانی خواهد بود.
ناگفته نماند چهار مدل و جزء هوش هیجانی با پیچیدگی‌ها و فرآیندهای اساسی و در سطوح پایین‌تر یا پیشرفته‌تر مرتب شده و گرد هم آمده‌اند. پایین‌ترین جزء این هوش مربوط به درک و ابراز احساسات است. ولی بالاترین سطح این هوش مربوط به مشارکت آگاهانه و تنظیم احساسات خواهد بود.
نتیجه‌گیری
در راستای رسیدن به پاسخ این پرسش که هوش هیجانی چیست؟ باید از سلامت فیزیکی و ذهنی خود مطمئن شوید، مشکلات روحی خود را بدانید، و از مشاوران و متخصصان حرفه‌ای این حوزه کمک بگیرید. پزشک متخصص با بررسی ویژگی‌های فیزیکی، روحی یا حتی رفتاری شما می‌تواند به شما بگوید که براساس چه راهکارهایی در جهت مدیریت هوش هیجانی خود و مسائل حاصل از آن دست به کار شوید.
بسیاری از پزشکان و متخصصان می‌توانند میزان و درصد هوش هیجانی شما را بررسی کنند. روانشناسان، روانپزشکان، و متخصصان می‌توانند چالش‌های عمومی و شخصی افراد مربوط به میزان هوش هیجانی آنها را مورد بررسی قرار دهند. در این مقاله سعی کردیم شما را با مفهوم هوش هیجانی و سطوح مختلف آن آشنا کنیم و توصیه‌هایی در این مورد برایتان شرح دهیم.
در ضمن اگر در مورد راه حل چالش‌ها و مسائل مربوط به ارزیابی هوش هیجانی پرسشی در ذهن دارید، می‌توانید از کارشناسان و متخصصان کلینیک روژمان کمک بگیرید. این کارشناسان به صورت آنلاین و حضوری نیز با شما در ارتباط خواهند بود.
به نظر شما از چه طریقی می‌توان هوش هیجانی افراد را مورد ارزیابی قرار داد؟ ممنون می‌شویم نظر خود را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.